Μυθοι και Αληθιες του Σχολικου Εκφοβισμου

 Μύθος: «Έπεσα “θύμα” εκφοβισμού στο σχολείο, αλλά δε με επηρέασε καθόλου»

Συνήθως τέτοιες εκφράσεις εμπεριέχουν ένα ύφος αυστηρότητας και
αδιαφορίας ή ένα βαθμό επιθετικότητας. Τα άτομα αναπτύσσουν
ποικίλους μηχανισμούς άμυνας με το πέρασμα του χρόνου, οι οποίοι τους
βοηθούν να ξεχάσουν τον πόνο ή τη συναισθηματική φόρτιση που βίωναν
κατά το διάστημα της εκδήλωσης των φαινομένων σχολικής βίας.

Αλήθεια & Μύθος: «Εγώ έκανα ένα αστείο! Δεν ήξερα ότι θα τον ενοχλήσει τόσο πολύ...»

Όπως προαναφέρθηκε, η σχολική βία και ο εκφοβισμός αποτελούν μια
υποκειμενική εμπειρία, ενώ κάποιες φορές οι «εκφοβιστές» δεν
αντιλαμβάνονται το συναισθηματικό κόστος που μπορεί να επιφέρουν οι
πράξεις τους στο παιδί-«θύμα». Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που το «θύμα»
βιώνει περιστατικά εκφοβισμού όχι μόνο από έναν «νταή», αλλά από
πολλούς συμμαθητές του. Είναι πιθανό κάποιες φορές η πρόκληση της
βλάβης να μην είναι εσκεμμένη, παρόλο που τελικά κάποια συγκεκριμένη
πράξη προκαλεί συναισθηματική φόρτιση ή βλάβη στο «θύμα».

Μύθος: «Αυτό δεν είναι εκφοβισμός! Είναι απλά παιχνίδι και πειράγματα μεταξύ των παιδιών»

Τα πειράγματα μπορεί να είναι και φιλικά. Όταν όμως βγαίνουν εκτός
ελέγχου και προκαλούν βλάβη ή ζημιά στο παιδί-«θύμα», τότε παύουν να
είναι παιχνίδι και θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, καθώς μπορεί
να αποτελούν ενδείξεις για πιο σοβαρά περιστατικά βίας.

Μύθος: «Καλά να πάθει... Αν έβλεπες τι έγινε, θα καταλάβαινες ότι πήγαινε γυρεύοντας!»

Η χρήση βίας δεν μπορεί να είναι αποδεκτή σε καμία περίπτωση. Η
ικανοποίηση του αισθήματος του δικαίου δεν εκπληρώνεται μέσα από την
εκδήλωση επιθετικών και βίαιων ή εκφοβιστικών συμπεριφορών.
Αντιθέτως, τέτοιες αντιδράσεις διαιωνίζουν τον κύκλο της βίας. Επιπλέον, ο
εκπαιδευτικός οφείλει να διατηρεί μια ουδέτερη στάση απέναντι σε κάθε
περιστατικό (που δε στρέφεται εναντίον του) και να συγκρατεί τις
προσωπικές του αποδόσεις αιτίου καθώς και τυχόν συναισθήματα θυμού,
ώστε να καταφέρει να διαχειριστεί το περιστατικό με ειρηνικά μέσα.

Μύθος: «Όταν σε ξαναχτυπήσει, χτύπα τον πίσω πιο δυνατά!»

Τέτοιες εκφράσεις δεν ωφελούν σε τίποτα. Αντιθέτως, προωθούν την ιδέα
ότι η βία και η επιθετικότητα είναι αποδεκτές συμπεριφορές. Η ειρηνική
επίλυση συγκρούσεων θα πρέπει να προωθείται σε κάθε περίπτωση.

Μύθος: «Το ξύλο και οι κλωτσιές μπορεί να σου προκαλέσουν ζημιά, τα επίθετα όμως δε σε βλάπτουν. Μην το παίρνεις τόσο σοβαρά.»

Όπως αναφέραμε πιο πάνω, υπάρχει η τάση τόσο τα παιδιά όσο και οι
μεγαλύτεροι να στρέφουν την προσοχή τους μόνο σε περιστατικά
σωματικής βίας, στα οποία οι βλάβες είναι εμφανείς. Παρόλα αυτά ακόμα
και μια απλή κοροϊδία ή χρήση επιθέτων με αρνητική πρόθεση (name-
calling), μπορεί να έχει εξίσου σοβαρές συνέπειες στο άτομο-στόχο.
Συνήθως, τέτοια περιστατικά μένουν στη μνήμη και μετά την ενηλικίωση.

Μύθος: «Πρέπει απλά να μάθει να υπερασπίζεται τον εαυτό του. Η ζωή είναι σκληρή. Τί θα κάνει αργότερα στην κοινωνία;»

Πράγματι, αν το παιδί-στόχος μπορούσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του,
τότε θα το έκανε! Τα παιδιά που τελικά ζητούν τη βοήθεια των γονέων ή
των εκπαιδευτικών έχουν εξαντλήσει τα όριά τους να υπερασπίζονται τον
εαυτό τους. Εάν η αντίδραση των ενηλίκων είναι τέτοια που να δείχνει
αδιαφορία ή άρνηση να αποδεχτούν τα λεγόμενα του «θύματος», αυτό
μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στο «θύμα», κλείνοντάς του
ουσιαστικά μια διέξοδο στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Μάλιστα,
πλήττει την εμπιστοσύνη του προς τους ενήλικες, με αποτέλεσμα σε
κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις το «θύμα» να οδηγηθεί στην αυτοκτονία.
Αντίθετα, η ένδειξη ενδιαφέροντος και η κατάλληλη υποστήριξη του
«θύματος» θα το βοηθήσει να μάθει να αντιμετωπίζει τέτοιες
συμπεριφορές και μελλοντικά ως ενήλικας.